Trợ Cấp Thất Nghiệp Chưa Đủ Sống, Quỹ Bảo Hiểm Thất Nghiệp Còn Hơn 64.000 Tỷ
Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) có số dư lũy kế hơn 64.300 tỷ đồng tính đến cuối năm 2024, nhưng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hiện tại được cho là thấp và chưa đủ sống với nhiều người lao động.
Trợ Cấp Thất Nghiệp Thấp và Chưa Công Bằng
Anh Đinh Viết B., một công nhân tại TPHCM, đã đóng BHTN hơn 13 năm nhưng khi nghỉ việc chỉ được hưởng tối đa 12 tháng trợ cấp, đây là mức hưởng cố định cao nhất theo quy định hiện hành. Phần thời gian đóng vượt quá 12 năm, anh B. không được cộng thêm hay bảo lưu cho lần sau, điều này khiến những lao động tham gia BHTN lâu năm, đóng góp nhiều như anh B. cảm thấy không công bằng.
Tình Trạng Khó Khăn Của Người Lao Động
Tình trạng khó khăn của người lao động
Mức hưởng chỉ bằng 60% mức lương bình quân của 6 tháng đóng gần nhất và không vượt quá 5 lần lương tối thiểu vùng là quá thấp. Thực tế, phần lớn người lao động đóng ở mức tối thiểu nên chỉ nhận khoảng 3 – 4 triệu đồng/tháng khi thất nghiệp.
Mức này không đủ trang trải chi phí sinh hoạt cơ bản như thuê nhà, điện nước, nuôi con, chưa kể đến việc học nghề hay tìm công việc mới.
Bà Hồ Thị Kim Ngân, Phó ban Quan hệ lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) cho rằng, tỷ lệ hưởng BHTN tối đa 60% mức lương đóng BHXH trông có vẻ hợp lý, nhưng nếu quy đổi ra tiền thực nhận, chỉ hơn 3 triệu đồng mỗi tháng là quá ít để một gia đình công nhân có thể sống khi mất việc.
Đề Xuất Tăng Mức Hưởng và Cải Thiện Chính Sách
Góp ý trong sửa đổi Luật việc làm, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã đề xuất nâng mức hưởng lên 75% lương bình quân đóng BHTN, đồng thời bỏ giới hạn thời gian hưởng tối đa 12 tháng, chuyển sang tính theo số năm đóng bảo hiểm để đảm bảo tính công bằng, tương xứng với mức đóng.
Theo chuyên gia lao động Bùi Sỹ Lợi – nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội, chính sách BHTN cần được điều chỉnh theo xu hướng tối đa hóa quyền lợi cho người lao động, trên cơ sở cân đối hợp lý nguồn lực của Quỹ.
Ông Lợi cho rằng, cầm xem lại quy định mức hưởng BHTN tối đa 12 tháng. Bởi, nguyên tắc có đóng – có hưởng phải được thực hiện công bằng. Người lao động đóng càng lâu thì phải được hưởng tương xứng, không thể cào bằng tất cả.
Tham Gia Sâu Vào Đào Tạo Nghề
Ông Bùi Sỹ Lợi cũng lưu ý thêm, BHTN về bản chất là một quỹ ngắn hạn, có tính phòng ngừa, hỗ trợ. Nhưng nếu chỉ dừng ở trợ cấp, chi trả trong thời gian thất nghiệp thì chưa đủ.
“Tôi vẫn kỳ vọng quỹ này tham gia sâu hơn vào đào tạo lại nghề, giúp duy trì việc làm, giữ chân người lao động trong thị trường” – lời ông Lợi.