Trong bối cảnh hiện nay, hàng giả và hàng độc hại đang ngày càng len lỏi vào đời sống của người dân thông qua các loại thực phẩm, dược phẩm, và hàng tiêu dùng. Mới đây, trong đợt cao điểm chống hàng giả, hàng lậu, và gian lận thương mại, Công an TP.HCM đã thu giữ hàng hóa trị giá lên đến 40 tỷ đồng. Số hàng hóa này bao gồm nhiều mặt hàng giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng được bảo hộ tại Việt Nam.

Điển hình trong số các vụ việc bị phát hiện là việc thu giữ hơn 30.000 đơn vị mỹ phẩm giả mạo các nhãn hiệu như Johnson’s baby, Clear, Sensodyne, Nivea, Romano… Ngoài ra, một đường dây sản xuất 220.000 chai nhớt giả thương hiệu Castrol, Yamaha, Honda cũng bị cơ quan chức năng phát hiện. Đáng chú ý, một băng nhóm sản xuất dầu gió con ó giả nhãn hiệu ‘Eagle Brand Medicated Oil’ của Singapore với số lượng gần 70.000 chai cũng bị triệt phá.

Theo thống kê, trong năm 2024, có 47.000 vụ hàng giả, gian lận được xử lý. Điều đáng nói là xu hướng tăng của các vụ việc này trên sàn thương mại điện tử và mạng xã hội đang trở nên rõ ràng. Vậy tại sao những sản phẩm độc hại này vẫn được sản xuất và tiêu thụ? Câu trả lời có thể nằm ở chính người tiêu dùng, những người vô tình biến mình thành ‘con tin’ của việc chạy theo giá rẻ mà quên mất kiểm chứng chất lượng thực tế.

Một khảo sát về hành vi mua sắm bốc đồng trên 400 người dân ở TP.HCM cho thấy, có đến 36% người được hỏi thừa nhận họ thường xuyên mua hàng mà không kiểm tra kỹ chất lượng, nguồn gốc sản phẩm. Lý do chủ yếu được đưa ra là tâm lý ‘sợ lỡ deal’, sợ bỏ lỡ cơ hội mua hàng giảm giá. Ngoài ra, con số 68% người tiêu dùng tin tưởng tuyệt đối vào người nổi tiếng quảng cáo cũng cho thấy sức mạnh của marketing trong việc chi phối quyết định mua sắm. Đặc biệt, 82% người tiêu dùng chọn sản phẩm dựa trên yếu tố giá cả, thay vì chất lượng.

Chuyện khởi nghiệp với dòng chả lụa thuần khiết, không hàn the, gói bằng lá chuối tự nhiên, buộc bằng lạt tre, nhưng thất thế trước nhóm hàng giá rẻ chỉ 80.000-100.000 đồng/kg, cho thấy một bộ phận người tiêu dùng coi trọng giá rẻ hơn sức khỏe. Để tạo ra ‘phép màu’ trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, cần triển khai chiến lược toàn diện trên ba vấn đề chính. Mỗi người tiêu dùng cần được trang bị kỹ năng cơ bản như đọc nhãn mác, kiểm tra nguồn gốc xuất xứ, không tin mù quáng vào quảng cáo…

Về mặt pháp lý, cần xử phạt nghiêm khắc các doanh nghiệp vi phạm môi trường, xử lý hình sự nghiêm minh các hành vi sản xuất thực phẩm độc hại, công khai rộng rãi danh tính người vi phạm trên mọi phương tiện thông tin đại chúng. Cuộc chiến với hàng giả, độc hại rõ ràng không đơn thuần là vấn đề y tế công cộng, mà còn là cuộc chiến về đạo đức kinh doanh và niềm tin xã hội. Chỉ khi nào người tiêu dùng thực sự đặt sức khỏe và chất lượng cuộc sống lên trên yếu tố giá cả, khi đó Việt Nam mới có thể tạo ra ‘phép màu’ về tiêu dùng, góp phần vào cuộc chiến chống hàng giả.

Công an TP.HCM đã có những phát hiện và thu giữ hàng hóa đáng chú ý trong cao điểm đấu tranh chống hàng giả, hàng lậu, gian lận thương mại. Tổng giá trị hàng hóa thu giữ lên đến 40 tỉ đồng, cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình trạng hàng giả, hàng lậu đang len lỏi vào mọi ngóc ngách của đời sống, gây ra những rủi ro lớn cho nền kinh tế và sức khỏe cộng đồng.

Mới đây, lực lượng công an đã phát hiện và triệt phá đường dây mua bán và phân phối khí N₂O (khí cười hay là bóng cười) trái phép. Loại khí gây nghiện này bị cấm sản xuất, kinh doanh, sử dụng nhưng đang được nhiều đối tượng tung ra thị trường gây hại cho sức khỏe con người. Trước đó, cơ quan công an cũng đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với Nguyễn Văn Dương để điều tra về tội ‘buôn bán hàng giả’. Cơ quan điều tra đã thu giữ hơn 30.000 đơn vị mỹ phẩm giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng được bảo hộ tại Việt Nam như Johnson’s baby, Clear, Sensodyne, Nivea, Romano… tại kho hàng ở khu dân cư Nam Long (phường An Lạc, TP.HCM) do Dương thuê. Toàn bộ tang vật vi phạm được xác định có giá trị trên 2 tỉ đồng.

Công an TP.HCM nhận định đây là vụ việc có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng, nhất là các sản phẩm dùng cho trẻ nhỏ – đối tượng dễ bị tổn thương bởi các sản phẩm kém chất lượng. Tình trạng sản xuất, buôn bán hàng giả đã chuyển từ phương thức truyền thống sang việc lợi dụng công nghệ hiện đại như liên lạc ẩn danh qua các ứng dụng, lợi dụng các đơn vị vận chuyển công nghệ để giao nhận hàng hoặc tiêu thụ hàng giả qua các nền tảng thương mại điện tử để che giấu hành vi vi phạm pháp luật.

Trung tá Phạm Thành Công, phó đội trưởng đội 6 (Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP.HCM), cho biết tội phạm sản xuất, buôn bán hàng giả đã trở nên tinh vi hơn. Các đối tượng thường sử dụng các tài khoản ảo Facebook, Zalo, Telegram để trao đổi, rao bán sản phẩm với các đầu mối và người mua lẻ. Thượng tá Phạm Xuân Lâm, phó trưởng Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP.HCM, cho rằng TP.HCM là đô thị lớn và là nơi giao thương sôi động của cả nước nên tình hình sản xuất, mua bán hàng giả và kinh doanh hàng nhập lậu diễn biến rất phức tạp.

Công an TP.HCM đã tập trung đấu tranh đối với tội phạm làm giả, buôn bán các mặt hàng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe như thuốc, thuốc chữa bệnh; thực phẩm chức năng; mỹ phẩm và các thiết bị y tế. Trong cao điểm từ 15-5 đến 14-8, Công an TP.HCM đã phát hiện 67 vụ việc, 77 đối tượng có hành vi sản xuất, mua bán hàng giả, hàng cấm, xâm phạm sở hữu trí tuệ… Qua đó, thu giữ trên 840.000 đơn vị sản phẩm hàng hóa với tổng giá trị khoảng 40 tỉ đồng. Trong đó, đã khởi tố 19 vụ án, 52 bị can và chuyển các cơ quan thẩm quyền để đề nghị xử phạt vi phạm hành chính 18 người.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội (Quốc hội) Nguyễn Đắc Vinh cho hay vấn đề liên quan hàng giả, hàng kém chất lượng, Thường trực Ủy ban đã thảo luận với Ủy ban Khoa học – Công nghệ và Môi trường, các cơ quan thống nhất kế hoạch dự kiến tháng 8-2025 sẽ tổ chức phiên giải trình liên quan 2 nhóm chính là thuốc giả – thực phẩm giả. Ông nhấn mạnh cần thiết lập lại trật tự, kỷ cương trong lĩnh vực này, qua đó bảo đảm sức khỏe của nhân dân.

Thông tin về tình hình hàng giả, hàng lậu tại Việt Nam đang trở thành một vấn đề đáng quan tâm. Để tìm hiểu thêm về vấn đề này, người dân có thể tham khảo thông tin từ các nguồn tin cậy như Vietnamnet và các cơ quan chức năng có liên quan.