Trong nỗ lực phòng chống lừa đảo trên không gian mạng, Bộ Công an đã triển khai nhiều biện pháp để nâng cao nhận thức của người dân. Một trong những biện pháp quan trọng là việc gửi tin nhắn định kỳ hàng tuần đến người dân nhằm cảnh báo về các thủ đoạn lừa đảo mới xuất hiện trên mạng.

Cục An toàn Thông tin, Bộ Công an, cũng duy trì một trang web riêng biệt để cung cấp thông tin cập nhật và hướng dẫn người dân cách nhận diện tin giả, tin sai sự thật. Thông qua trang web này, người dân có thể tìm hiểu thêm về các biện pháp phòng ngừa và biết cách chuyển tiếp thông tin đáng ngờ đến cơ quan chức năng để được xử lý.

Ông Lê Quang Tự Do, đại diện Bộ Công an, nhấn mạnh rằng trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng, việc nâng cao nhận thức của người dân về an toàn thông tin là vô cùng quan trọng. Ông cũng bày tỏ rằng mặc dù Bộ Công an đã và đang nỗ lực hết sức trong công tác này, sự tham gia tích cực của các cơ quan báo chí là rất cần thiết.

Ông Lê Quang Tự Do kêu gọi sự vào cuộc đồng bộ của cơ quan báo chí trong công tác tuyên truyền, giúp người dân hình thành sức đề kháng trước các hành vi lừa đảo trên không gian mạng. Qua đó, người dân có thể sử dụng internet một cách an toàn và có khả năng phân biệt thông tin thật giả, từ đó hạn chế tối đa rủi ro khi sử dụng các dịch vụ trực tuyến.

Chiều ngày 24/7, trong khuôn khổ cuộc Họp báo thường kỳ Quý II/2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Lê Quang Tự Do đã chia sẻ về những nỗ lực của Bộ trong việc chống lại các nội dung vi phạm trên mạng xã hội. Theo ông, trong 6 tháng đầu năm 2025, Bộ đã thực hiện việc chặn và gỡ bỏ hàng chục nghìn nội dung vi phạm trên các nền tảng mạng xã hội lớn như Facebook, YouTube, TikTok, Apple và Google.

Ông Lê Quang Tự Do cho biết, đáng chú ý là khoảng 30.000 tài khoản giả mạo đã được gỡ bỏ trong thời gian này. Tuy nhiên, tình trạng tái diễn vẫn còn phức tạp, cho thấy rằng việc ngăn chặn các hoạt động lừa đảo trực tuyến đang là một thách thức lớn. Cũng trong 6 tháng đầu năm, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã cấp mới nhiều giấy phép cho các mạng xã hội, trang thông tin điện tử, và trò chơi điện tử. Đồng thời, Bộ cũng đã phối hợp với các cơ quan chức năng để xử lý các vi phạm trong quảng cáo thực phẩm.

Theo Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, thời gian qua, các hình thức lừa đảo trực tuyến đã gia tăng mạnh mẽ cả về quy mô và mức độ tinh vi. Nhiều tài khoản giả mạo đã xuất hiện ở nhiều lĩnh vực khác nhau, từ cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp đến người nổi tiếng, với các thủ đoạn ngày càng tinh vi và có tổ chức. Điều này cho thấy rằng, việc nâng cao cảnh giác và áp dụng các biện pháp bảo vệ hiệu quả là rất cần thiết.

Để ngăn chặn vấn nạn lừa đảo ngày càng tinh vi trên không gian mạng, ông Lê Quang Tự Do cho biết, các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt. Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đã triển khai các biện pháp kỹ thuật truy vết để chặn và gỡ bỏ các tài khoản giả mạo. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng tăng cường tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân về các hình thức lừa đảo trực tuyến.

Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, thuộc Bộ Công an đã gửi tin nhắn điện thoại đến từng người dân thông báo về những thủ đoạn mới lừa đảo trên các nền tảng xã hội. Tuy nhiên, ông Lê Quang Tự Do cũng nhấn mạnh rằng, các biện pháp kỹ thuật chỉ mang tính tạm thời, giải pháp lâu dài và bền vững vẫn là nâng cao ‘sức đề kháng’ của từng người dân trước các hình thức lừa đảo trực tuyến ngày một tinh vi.

Ông Lê Quang Tự Do cũng nhấn mạnh, trong bối cảnh công nghệ mới phát triển quá nhanh chóng và tinh vi, rất cần sự đồng hành của báo chí trong việc phát hiện, cảnh báo sớm các thủ đoạn lừa đảo tinh vi, góp phần ngăn chặn, hạn chế tối đa thiệt hại do lừa đảo mạng gây ra, cùng xây dựng một môi trường mạng an toàn, lành mạnh, đáng tin cậy.

Công an thành phố Hồ Chí Minh gần đây đã phát hiện và giải cứu nhiều trường hợp lừa đảo “bắt cóc online” nhắm vào học sinh và sinh viên. Mặc dù nhiều nạn nhân có kiến thức về công nghệ, nhưng sự thiếu kỹ năng nhận diện các chiêu trò lừa đảo đã khiến họ trở thành mục tiêu của các đối tượng lừa đảo.

Một trường hợp gần đây điển hình là sinh viên L.T.K.Y (SN 2004, ngụ phường Bảy Hiền, thành phố Hồ Chí Minh). Y nhận được cuộc gọi từ một người tự xưng là nhân viên giao hàng Shopee, yêu cầu kết bạn qua ứng dụng Zalo. Sau đó, một người mặc trang phục công an đã gọi video qua Zalo, thông báo rằng Y liên quan đến một đường dây ma túy và rửa tiền. Người này yêu cầu Y cài đặt phần mềm “Zoom Workplace” và đăng nhập theo mã riêng để “làm việc nội bộ”. Trong quá trình “làm việc”, các đối tượng đã biết Y muốn đi du học Mỹ và yêu cầu Y chuyển khoản hơn 800 triệu đồng vào một tài khoản ngân hàng được chỉ định để “chứng minh tài chính”.

Các đối tượng lừa đảo thường tiếp cận nạn nhân thông qua tin nhắn, cuộc gọi hoặc video call. Chúng giả danh là cán bộ công an và thông báo rằng đang xử lý một vụ án liên quan đến nạn nhân, chẳng hạn như rửa tiền, buôn bán ma túy, hoặc gian lận tài chính. Qua đó, chúng tạo ra sự hoang mang và sợ hãi trong tâm lý của người bị hại. Khi nạn nhân bắt đầu lo sợ, chúng yêu cầu người đó “hợp tác điều tra” bằng cách rời khỏi nơi ở và đến thuê một phòng khách sạn hoặc nhà nghỉ, ở yên một chỗ.

Thượng tá Lê Duy Sâm, Phó Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an thành phố Hồ Chí Minh, đã cảnh báo rằng học sinh, sinh viên và người trẻ cần trang bị cho mình kỹ năng nhận diện các chiêu trò lừa đảo và tăng cường cảnh giác trước mọi yêu cầu bất thường qua mạng. Ông nhấn mạnh rằng không nên để “màn hình điện thoại” trở thành công cụ dẫn dắt cuộc đời bạn rơi vào tay kẻ xấu.

Công an thành phố Hồ Chí Minh đã giải cứu nhiều nạn nhân trong các vụ lừa đảo “bắt cóc online” và cảnh báo người dân cần cẩn thận khi nhận được các cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ. Bất kỳ cuộc gọi nào mạo danh cán bộ công an, Viện Kiểm sát, yêu cầu cài phần mềm, chuyển tiền hoặc thuê khách sạn… đều là lừa đảo. Do đó, người dân cần nâng cao ý thức và kỹ năng phòng chống lừa đảo để bảo vệ bản thân trong môi trường mạng.

Ngành kiểm sát nhân dân đang tích cực đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động nghiệp vụ và hành chính, với mục tiêu nâng cao năng lực số và hiệu quả công việc. Để đạt được mục tiêu này, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã thành lập Ban Chỉ đạo phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đồng thời, Viện cũng đã ban hành Kế hoạch hành động số 09-KH/ĐU để thực hiện Nghị quyết số 57, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ số vào hoạt động của ngành kiểm sát nhân dân.

Trong quá trình triển khai ứng dụng nền tảng số, ngành kiểm sát cũng đề cao vai trò người đứng đầu. Người đứng đầu phải trực tiếp chỉ đạo công tác chuyển đổi số và an toàn, an ninh mạng; trực tiếp vào cuộc sử dụng, áp dụng công nghệ số trong công việc. Mới đây, ngành kiểm sát nhân dân đã phát động Phong trào “Bình dân học vụ số ngành kiểm sát nhân dân”, với mục đích nâng cao năng lực số, để mọi công chức, viên chức, người lao động ngành kiểm sát nhân dân cập nhật kiến thức, kỹ năng, làm chủ công nghệ sử dụng hiệu quả các nền tảng số dùng chung.

Phong trào này tập trung vào chủ đề trí tuệ nhân tạo, với việc cập nhật kiến thức, phổ cập kỹ năng sử dụng chatbot AI cho toàn bộ công chức, viên chức, người lao động trong ngành để phục vụ công việc hằng ngày, nhất là các công việc hành chính. Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến nhấn mạnh: ‘Đây không chỉ là một sáng kiến giáo dục, Phong trào “Bình dân học vụ số” còn là cầu nối giữa quá khứ và tương lai. Bằng việc phát huy bài học lịch sử, phấn đấu xây dựng một xã hội không chỉ giàu tri thức mà còn giàu sức mạnh công nghệ, sẵn sàng hội nhập, phát triển’.

Ngành kiểm sát nhân dân cũng đang vận hành hiệu quả nền tảng Quản lý án hình sự, đây được xác định là nhiệm vụ số 1 về chuyển đổi số của ngành kiểm sát nhân dân. Mục tiêu trước mắt là đưa việc xử lý vụ án hình sự trong ngành kiểm sát nhân dân gồm nhập thông tin liên quan vụ án, duyệt báo cáo án, ban hành lệnh, quyết định tố tụng… ngay từ lúc một vụ án được bắt đầu cho tới lúc kết thúc, được thực hiện toàn trình trên môi trường số; bảo đảm dữ liệu luôn “đúng, đủ, sạch, sống”.

Thời gian tới, ngành kiểm sát nhân dân sẽ tăng cường chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo dữ liệu lớn trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Ngành sẽ tập trung ưu tiên nguồn lực xây dựng, phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu lớn, ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo phục vụ đổi mới, hiện đại hóa công tác xây dựng, tổ chức thi hành pháp luật, bảo đảm “đúng, đủ, sạch, sống”, liên thông, dễ khai thác, dễ sử dụng, an toàn thông tin và bí mật Nhà nước. Bằng cách này, ngành kiểm sát nhân dân hy vọng sẽ nâng cao hiệu quả công việc và tăng cường năng lực số để đáp ứng nhu cầu của thời đại.