Bộ Y tế đang đề xuất bỏ thủ tục tự công bố đối với thực phẩm chức năng và sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ em sau hàng loạt vụ hàng giả quy mô lớn. Việc này nhằm lấp ‘lỗ hổng quản lý’ và tăng cường kiểm soát chất lượng sản phẩm trên thị trường.
Trong thời gian qua, đã xảy ra nhiều vụ việc liên quan đến thực phẩm chức năng giả, sữa bột giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả với quy mô lớn, gây bức xúc dư luận. Theo Bộ Y tế, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP đã thiết lập cơ chế pháp lý linh hoạt, đặc biệt là cơ chế hậu kiểm, quản lý rủi ro, đơn giản và cắt giảm hàng loạt thủ tục hành chính. Tuy nhiên, vẫn còn những bất cập, hạn chế, đặc biệt là các quy định liên quan đến tự công bố, đăng ký bản công bố và quảng cáo thực phẩm.
Dự thảo Nghị quyết quy định 2 cơ chế quản lý thực phẩm là công bố tiêu chuẩn áp dụng (tự công bố) và đăng ký bản công bố sản phẩm thực phẩm. Đối với thực phẩm đã qua chế biến bao gói sẵn, phụ gia thực phẩm và chất hỗ trợ chế biến thực phẩm và dụng cụ, vật liệu bao gói chứa đựng thực phẩm không có quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hoặc có quy chuẩn quốc gia nhưng không có chỉ tiêu chất lượng và vi chất dinh dưỡng thì được tự công bố.
Tuy nhiên, đối với thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, thực phẩm bổ sung và sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ đến 36 tháng tuổi thì thực hiện thủ tục đăng ký bản công bố sản phẩm thực phẩm. Điều này nhằm tránh trường hợp doanh nghiệp tự xác định, xếp nhóm sản phẩm và áp dụng thủ tục công bố không đúng tiêu chí, tính chất của sản phẩm.
Hồ sơ đăng ký bản công bố thực phẩm chức năng yêu cầu các giấy tờ như phiếu kết quả kiểm nghiệm sản phẩm, Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm đạt yêu cầu Thực hành sản xuất tốt (GMP) hoặc chứng nhận tương đương. Ngoài ra, còn có báo cáo quá trình nghiên cứu, phát triển sản phẩm, tài liệu về tiêu chuẩn chất lượng và an toàn, tài liệu về quy trình sản xuất, báo cáo kết quả nghiên cứu độ ổn định của sản phẩm…
Bộ Y tế đề xuất áp dụng thời hạn của Nghị quyết là 1/3/2027 hoặc đến khi Luật An toàn thực phẩm sửa đổi có hiệu lực tùy thuộc điều kiện nào đến trước. Mục tiêu của việc này là nhằm tăng cường kiểm soát chất lượng sản phẩm trên thị trường và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ em.
Việc bỏ thủ tục tự công bố đối với thực phẩm chức năng và sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ em sẽ giúp lấp ‘lỗ hổng quản lý’ và tăng cường kiểm soát chất lượng sản phẩm trên thị trường. Đồng thời, việc này cũng sẽ giúp giảm thiểu rủi ro về an toàn thực phẩm và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
Để đảm bảo an toàn thực phẩm, người tiêu dùng cũng cần có kiến thức và kỹ năng để lựa chọn thực phẩm an toàn. Người tiêu dùng nên đọc kỹ nhãn sản phẩm và tìm hiểu thông tin về sản phẩm trước khi mua. Ngoài ra, người tiêu dùng cũng nên mua sản phẩm tại các cửa hàng uy tín và có chứng nhận an toàn thực phẩm.